Nghe các bài đọc của trang trên Radio trực tuyến

Thiếu Thất Lục Môn Yếu Chỉ là một trong những bộ kinh quan trọng nhất của Phật Học, ghi chép lời giảng dạy của Đạt Ma Sư Tổ. Sau đây PHNT sẽ trích dẫn những nội dung cần lưu ý trong thời Mạt Pháp ngày nay, được dịch sang tiếng Việt và biên tập liễu nghĩa.

Điều này sẽ giúp độc giả Việt dễ nắm bắt, không bị sa lầy vào Hán từ, vào những lý giải rắc rối, huyễn hoặc về bộ kinh này.

THIẾU THẤT LỤC MÔN YẾU CHỈ

Chương II: Đệ Nhị Môn Phá Tướng Luận

(Luận về việc dẹp bỏ những cái hình tướng bên ngoài để trở về bản tâm)

Giảng luận: Bồ Đề Đạt Ma

Dịch giả: Nguyễn Minh Tiến

Biên tập: Phathocnguyenthuy.com

—

2/- Luận về Chùa Tháp, Đúc Tượng, Lễ Lạy:

Ngôn ngữ Ấn Độ, Già-Lam (stūpa) có nghĩa là chùa tháp, là muốn chỉ nơi thanh tịnh. Nếu trừ dứt ba độc, sáu căn thường trong sạch, thân tâm vắng lặng an nhiên, trong ngoài đều thanh tịnh, như vậy gọi là tạo sửa chùa tháp.

Như nói đi quanh tháp để tỏ lòng cung kính, thì tháp đó đích thị là nói về thân này. Cho nên cần phải tu hạnh tỉnh giác, thường quán xét thân tâm, niệm niệm không dừng nghỉ. Như thế mới gọi là đi quanh tháp tỏ lòng cung kính.

Người đời nay không hiểu được ý nghĩa đó, trong tâm chẳng tu tỉnh giác, chỉ hướng cầu bên ngoài, dùng cái thân vật chất vốn hạn chế này để đi quanh nhiễu tháp thế gian. Dẫn đến nhọc nhằn suốt ngày đêm, mà không giúp thấy được tự tánh chân thật, chẳng được chút ích lợi gì.

Theo đó mà suy xét kỹ sẽ thấy ngay là không hợp lý, sẽ hiểu rằng nói đến việc ngày đêm sáu thời đi quanh cung kính 1, là ý nói đến việc giữ sáu căn lúc nào cũng làm theo pháp Phật, thường tu các hạnh tỉnh giác, điều phục sáu căn không lúc nào buông thả. Như thế gọi là sáu thời

đi quanh cung kính.

——

1 Nguyên tác dùng hai chữ hành đạo (行道), xưa nay vẫn thường bị hiểu sai theo nghĩa là “thực hành đạo lý”. Thực ra, hành đạo ở đây mang nghĩa là “đi trên đường”, và ý nghĩa được dùng của cụm từ này liên quan đến một tập quán của người Ấn Độ vào thời đức Phật. Để tỏ lòng cung kính đối với một người hay một đối tượng thờ kính, người ta thường đi quanh người hay đối tượng ấy nhiều vòng theo chiều từ trái sang phải. Cách đi để tỏ lòng cung kính như thế cũng gọi là “đi nhiễu”, như trong cụm từ “nhiễu tháp”.

——

Nói về việc đúc vẽ hình tượng, là ý các chư tổ đời sau muốn lấy đó làm phương tiện để hướng cầu giác ngộ cho hết thảy chúng sanh. Để chúng sanh soi theo đó mà tu mọi hạnh giác ngộ, phản ảnh bởi pháp tướng qua dung mạo toát lên tánh chân thật, giúp diệu hóa các tướng. Chứ đâu phải là việc đúc vẽ hình tượng bằng những thứ như vàng, đồng?

Cho nên người cầu đạo giải thoát cần hiểu lý nghĩa lấy Thân làm lò đốt, lấy Pháp làm lửa nóng, lấy Trí Huệ làm thợ khéo, lấy ba nhóm Giới Thanh Tịnh cùng với sáu Pháp Ba-la-mật làm khuôn đúc, để mà đúc luyện Phật tánh chân như trong tự thân, nhập thành hết thảy mọi khuôn phép giới luật, làm theo đúng lời Phật dạy không hề sai sót, thì tự nhiên thành tựu được Tướng Chân Thật.

Tướng Chân Thật là sắc thân rốt ráo vi diệu thường còn, chẳng phải là pháp hữu vi hoại nát. Nếu người cầu đạo không hiểu được lý nghĩa của việc đúc vẽ hình tượng như vậy, thì do đâu mà có thể nói là được công đức?

Lại nói về việc lễ lạy, cần phải hiểu và làm theo đúng như chánh pháp, đó chính là trong tâm phải luôn sáng rõ, sự bên ngoài phải biết tùy hoàn cảnh mà thay đổi thích hợp. Hiểu được ý nghĩa như thế mới gọi là theo đúng như chánh pháp. Lễ tức là cung kính, lạy tức là khuất phục. Nghĩa chính là cung kính đối với chân tánh, khuất phục sự ngu si tăm tối, như thế mới gọi là lễ lạy.

Nếu như có thể mãi mãi dứt được tánh ác, gìn giữ niệm lành thường còn, tuy chẳng màn đến hình thức tướng tướng, cũng thật là lễ lạy. Tướng hình thức lễ lạy kia chỉ là pháp tướng. Các Tổ sau nầy vì muốn cho người thế tục tỏ lòng khiêm hạ nên cũng dùng việc lễ bái tạm làm phương tiện mà thôi.

Bên ngoài rõ biết, bên trong sáng tỏ, tánh và tướng cùng tương hợp với nhau. Nếu không làm theo đúng pháp như thế, chỉ mê chấp cầu hình tướng bên ngoài, còn trong lòng thì buông thả những tham lam, ngu si, thường làm các nghiệp ác… thì chỉ nhọc nhằn thân xác vô ích, giả hiện vẻ uy nghi, không biết hổ thẹn với bậc thánh, dối gạt kẻ phàm tục, chẳng ra khỏi chốn luân hồi, làm sao lại thành công đức?

Người đời nay không hiểu được những nghĩa lý ấy, do sự hiểu biết nông cạn nên chỉ làm những việc theo hình tướng, hình thức lễ lạc bên ngoài, và lại cho đó là công đức. Dẫn đến tốn kém biết bao nhiêu tiền của; đắp tượng, xây tháp uổng phí sức người; dốc lòng hết sức nhưng cũng chỉ tự làm tổn hại bản thân, mê hoặc người khác. Chẳng biết như thế là rất đáng hổ thẹn, biết bao giờ mới được giác ngộ?

Người đời nay thấy pháp hữu vi thì hết lòng đắm chấp, nhưng khi nghe đến pháp vô vi thì ngớ ngẩn, mê muội. Chỉ tham những điều lành nhỏ nhoi trước mắt, nào biết được nỗi khổ lớn mai sau 1? Tu học như thế chỉ tự mình nhọc công phí sức, bỏ chánh theo tà, ai bảo là được phước?

——

1 Điều lành nhỏ nhoi trước mắt tức là những việc thiện theo pháp hữu vi (đuổi theo hình tướng, lễ lạc, thủ tục…bên ngoài; ngược lại với vô vi là hướng về chân tánh), dù có quả báo tốt nhưng chẳng giúp gì cho việc giải thoát. Nỗi khổ lớn mai sau tức phải trả nghiệp cho việc tiếp tay, mê đắm tà Pháp, phải chịu vòng sinh tử luân hồi triền miên chẳng dứt.

——

Trong khi đó, chỉ cần có thể thâu nhiếp được tâm, soi chiếu bên trong, tỉnh thức rõ biết sáng tỏ bên ngoài, tham sân si vĩnh viễn dứt tuyệt, ngăn giữ sáu căn chẳng để cho ngoại trần quấy nhiễu, thì tự nhiên vô số công đức thảy đều trang nghiêm, vô số pháp môn thảy đều thành tựu, vượt phàm chứng thánh thấy ngay trước mắt, ngộ đạo trong giây lát, đợi chi đến lúc bạc đầu?

3/- Luận về việc cầu vãng sanh:

Hỏi:

Như trong kinh dạy rằng: hết lòng niệm Phật, chắc chắn sẽ được vãng sanh về cõi Tịnh độ phương tây. Chỉ cần theo một pháp tu ấy chắc chắn được thành Phật. Vì sao nói việc quán tâm cầu giải thoát?

Đáp:

Khi nói đến niệm Phật, tất yếu phải hiểu là chánh niệm. Hiểu rõ nghĩa mà niệm tức là chánh niệm; không hiểu rõ nghĩa mà niệm tức là tà niệm. Chánh niệm thì chắc chắn được vãng sanh, còn tà niệm thì làm sao sinh được về cõi ấy?

Phật nghĩa là giác, là tỉnh thức, rõ biết. Nghĩa ấy chính là nói về sự tỉnh thức, rõ biết thân tâm, không để tâm khởi lên những tư tưởng xấu ác. Niệm là nhớ tưởng, nghĩ đến. Nghĩa ấy chính là nói luôn nghĩ nhớ đến giới luật, không quên sự chuyên cần nỗ lực tiến tới. Hiểu rõ được ý nghĩa như vậy gọi là niệm. Vì thế nên biết rằng việc niệm cốt yếu ở tâm, chẳng phải ở chỗ lởi đọc tụng thành tiếng.

Cũng như nhờ cái nơm mà bắt cá, được cá rồi đừng chấp giữ cái nơm. Tương tự như thế, nhờ ngôn từ lời đọc mà cầu ý nghĩa, hiểu được ý nghĩa rồi đừng chấp giữ ngôn từ đọc tụng.

Đã gọi là niệm Phật thì cần phải hiểu rõ ý nghĩa, phương cách niệm Phật. Nếu trong lòng không chân thật, miệng chỉ đọc tụng suông mà trong lòng thì chất chứa tham sân si, nhân ngã phân biệt càng che lấp. Đem tâm si mê ám thị hướng ra bên ngoài cầu Phật, thật chỉ nhọc công mà chẳng ích lợi gì.

Nên biết, tụng và niệm ý nghĩa thật khác nhau. Miệng đọc thành tiếng gọi là tụng, trong lòng luôn nhớ nghĩ gọi là niệm. Cho nên phải biết rằng: niệm theo tâm mà sinh khởi, gọi là phép tu tỉnh giác, rõ biết; tụng theo nơi miệng đọc, tức là dựa vào tướng trạng của âm thanh. Chấp giữ lấy tướng trạng bên ngoài mà cầu được nghĩa lý, điều đó chẳng bao giờ thành.

Cho nên các bậc thánh ngày xưa tu niệm Phật đều không chạy theo lời nói bên ngoài, mà cốt yếu chỉ suy xét kỹ trong tâm. Tâm là nguồn cội của mọi điều lành, là đứng đầu trong muôn hạnh tốt. Niết-bàn tĩnh tịnh là do chân tâm mà sinh, luân hồi trong ba cõi lại cũng từ nơi tâm mà có.

Tâm là lối ra xuất thế, là cửa ải giải thoát. Đã biết lối ra, lo gì khó đến? Đã rành cửa ải, ngại gì chẳng qua?

Phần 3: P3 Luận Về Niệm Hương, Hoa Đăng Và Thọ Trì Trai Giới – Thiếu Thất Lục Môn Yếu Chỉ